درباره خوشی

دارم لای وبلاگهای تینیجررنگ‌کن می‌گردم و از خوشی‌های‌شان می‌خوانم و به خوش بودن فکر می‌کنم. قطعاً آنقدری حسود هستم که دلم بخواهد از طعم اسپرسو دوبل در فلان کافه چنان به هیجان بیایم که بردارم بنویسم مثلا: «یکی هم بردارد بنویسد» از طعم اسپرسو دوبل فلان کافه که بهتر است از بیصار کافه و ازینا. یا ازونایی که آخرشب پای بازی 21 یا هفت کثیفی چیزی چنان احساس خوشی می‌کنند که به نظرشان تکیلا تیزی همیشگی را ندارد و یکاره می‌آیند این را می‌نویسند. حتی از اینایی که یک نسیم خنک، عصری که از فلان جا بر می‌گردند توی دود و شلوغی «پوست صورتشان را نوازش می‌کند» و یهویی حس می‌کنند چقدر همه چیز خوب است و آنقدر همه‌ چیز‌شان خوب می‌ماند که بیایند خانه کامپیوتر را روشن کنند و بنویسند چقدر همه چیز خوب بود. یا ازونایی که بساط جوجه را می‌برند آب کرج و شوهرخاله‌ی وبلاگ‌نویس مربوطه همچین که بال مرغ کباب می‌کند، می‌زند زیر آواز، به مدد هوای خوب و عرق دو آتشه‌ی سرکیس‌نشان.


کی دلش نمی‌خواهد به این راحتی خوش باشد؟ شخصاً حاضرم یک وجب ِ بی‌خطر از هر جایی‌م را بدهم اما تا آخر عمر بتوانم با این زپرتی‌جات حال خودم را خوب کنم. اگر بهای خوشی صبح جمعه رفتن تا کُلک چال (همینه؟) باشد آدم باید خیلی خر باشد که ظهر جمعه از صدای زنگ تلفن عروس‌عمه‌اش از خواب بپرد. اگر با عوض کردن قد و وزن و سن‌ ِ پارتنر یا برنامه چرخشی گذاشتن برای سایزهای مختلف یک چسک بهبودی حاصل شود، اساساً پروستات اینجانب تمام‌وقت وقف زنان سراسر گیتی. منکه بخیل نیستم. اما کو؟ دروغ است. خوب که نگاه کنی، درست که نگاه کنی دروغ رقت‌انگیزی هم است. حالا می‌گویم چرا.

تو وقتی خوش بودن‌ات را هوار می‌زنی که به خوش بودن‌ات اطمینان نداری. این است که چارچوب‌های (به قول رفیق ما) ایدئولوژیک خوشی پدید می‌آیند تا بشود توصیفشان کرد. هوای خوب، باران پاییزی، هزار چم، جوجه، کوه، داف، عاقله مرد، زن جا افتاده، باده‌ی کهن دو منی، قهوه‌ی فلان کافه، لبخند فلان کافه‌چی، قورمه‌سبزی مامان، کلم‌پلوی عمه، آش مامان‌ بزرگ ــ اسطوره.
آدمی که خوش بودنش را توصیف می‌کند آن را پشت اسطوره‌های خوشی قایم می‌کند. آن را قد ِ اسطوره‌های خوشی می‌کند. هر کسی از روی تجربه می‌فهمد که بالا رفتن از سربالایی آدم را به هن هن می‌اندازد. اینجاست که اسطوره‌ی کوه متولد می‌شود. کلی راه کوبیده‌ای رفته‌ای که کنار علف‌ها بنشینی کباب باد بزنی: اسطوره‌ی باغ. جاده‌ی خطرناک و پیچیدن دل و روده و رطوبت کلافه کننده: اسطوره دریا. طعم زهر ماری و در بهترین حالت سرگیجه و استفراغ: اسطوره‌ی الکل. و مثل اینها.

اما خوشی استتیک. این خوشی واقعی است و به همین دلیل وصف‌پذیر نیست. توصیف‌اش، شفاهی و علی‌الخصوص کتبی مساوی‌ است با نابود کردنش. در مقابل این خوشی می‌توانی نظاره‌گر باشی. نمی‌شود توی قالب بازاری گذاشت و تبلیغ‌اش کرد. توصیف نمی‌شود، توصیه‌ چرا. درباره‌ی حواشی‌اش می‌شود یک چیزهایی گفت (ادبیات). می‌شود دیگران را به تجربه کردن آن دعوت کرد اما آن تجربه را نمی‌شود توصیف کرد. غیر از موزیک و فیلم و کتاب (که طبق تجربه‌های اخیرم به ترتیب "ترانه‌های جنوب" سهیل نفیسی، "3-iron" کیم کی دوک و "عامه پسند" بوکوفسکی را توصیه می‌کنم) که مثالهای سردستی این نوع لذتند، بهترین نمونه‌اش را در راهپیمایی‌های بعد از انتخابات سراغ دارم. چطور می‌شود راهپیمایی سکوت هفت‌تیر تا نقلاب را توصیف کرد؟ نهایتا می‌شود درباره‌ی تصویر سبز شدن پل کریمخان حرف زد که آنهم تقریبا یعنی هیچی.